Η κρίση του καπιταλισμού συνοδεύεται από μια κρίση στην αστική σκέψη: η φιλοσοφία, οι οικονομικές επιστήμες, η ηθική - όλα βρίσκονται σε κρίση. Αντί της προηγούμενης αισιοδοξίας των αστών που δήλωναν με βεβαιότητα ότι ο καπιταλισμός είχε λύσει όλα τα προβλήματά του, τώρα κερδίζει έδαφος μια όλο και διευρυνόμενη κατάθλιψη. Όχι πολύ καιρό πριν, ο Γκόρντον Μπράουν ανήγγειλε θριαμβευτικά το τέλος των κρίσεων.  Μετά από τη συντριβή του 2008 αναγκάστηκε να φάει τα λόγια του.

Το άρθρο έχει γραφτεί στις 21 Οκτωβρίου 2011. Η σύλληψη και ο φόνος του Συνταγματάρχη Καντάφι έχει περιγραφεί  λεπτομερώς από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με όλες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Με το θάνατο του Καντάφι και την κατάληψη της Σύρτης, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο συζητάει για τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης. Το ΕΜΣ (Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο) έχει ήδη αναγνωριστεί από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις των οποίων τα συμφέροντα εκπροσωπεί. Παρ' όλα αυτά πολλοί απλοί Λίβυοι βλέπουν με δικαιολογημένη καχυποψία το ΕΜΣ και τους ιμπεριαλιστές βοηθούς τους.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι σε 10 μόνο χρόνια θα κλείσουν τα 100 χρόνια του Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτή η μπροσούρα, που δείχνει το μεγαλύτερο πνεύμα στην παγκόσμια φιλολογία, μας εκπλήσσει ακόμα και σήμερα με την επικαιρότητά-της. Τα πιο σημαντικά τμήματά-της φαίνονται σαν να γράφτηκαν χτες. Βέβαια, οι νεαροί συγγραφείς-της (ο Μαρξ είταν 29 χρονών και ο Έγκελς 27) μπορούσαν να δουν το μέλλον ευρύτερα από οποιονδήποτε προκάτοχό-τους και ίσως κι από οποιονδήποτε μεταγενέστερο.

Τα αποτελέσματα των ισπανικών εκλογών της 20ης Νοέμβρη εκπροσωπούν μια μαζική ήττα για το σοσιαλιστικό κόμμα (PSOE), το οποίο εφήρμοσε μέτρα λιτότητας με σκοπό να κάνει τους εργαζόμενους να πληρώσουν για την καπιταλιστική κρίση. Αντιθέτως νίκη σημείωσε το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο ήρθε για να επιβάλλει ακόμα πιο σκληρές περικοπές προκειμένου να αντιμετωπίσει την οξεία κρίση του ισπανικού καπιταλισμού.

Μια δυναμική γενική απεργία και μαζικές διαδηλώσεις ήταν η απάντηση των Πορτογάλων εργαζομένων απέναντι στον προϋπολογισμό λιτότητας που προτάθηκε από την δεξιά κυβέρνηση του Πέδρο Πάσσος Κοέλιο. Η τρόικα ενέκρινε τα μέτρα που λαμβάνονται ως μέρος της εγγύησης για το πακέτο στήριξης, αλλά απαίτησε περισσότερες περικοπές, καθώς η οικονομία προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 3% τον επόμενο χρόνο.

Τα τελευταία γεγονότα στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μας δείχνουν ότι συνεχίζουμε να βρισκόμαστε στο  «μεταίχμιο» δυο καθοριστικών διαδικασιών.

Δύο μέρες πριν (το άρθρο γράφτηκε την Παρασκευή 28/10), η Άνγκελα Μέρκελ είχε προειδοποιήσει ότι η ειρήνη στην Ευρώπη θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο, αν μια συμφωνία δεν επιτευχτεί κατά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ σχετικά με το πώς θα διαχειριστεί την κρίση που έχει απειλήσει το ευρώ και το σύνολο της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μιλώντας στο γερμανικό κοινοβούλιο, είπε: «Κανείς δεν πρέπει να σκεφτεί ότι ένας ακόμα μισός αιώνας ειρήνης και ευημερίας είναι εξασφαλισμένος. Δεν είναι. Και γι 'αυτό λέω, αν το ευρώ αποτύχει, η Ευρώπη θα αποτύχει, και  αυτό δεν πρέπει να συμβεί.» 

Η σημερινή δεύτερη ημέρα της μεγαλειώδους 48ωρης γενικής απεργίας, σημαδεύτηκε από την ύπαρξη του πρώτου νεκρού, του 53χρονου αγωνιστή οικοδόμου Δημήτρη Κοτσαρίδη, που έχασε τη ζωή του σαν αποτέλεσμα της ρίψης ασφυξιογόνων από την καθιερωμένη πια αστυνομική επιχείρηση χημικού πολέμου ενάντια στους διαδηλωτές, στο φόντο της εφαρμογής ενός ύπουλου σχεδίου κρατικής καταστολής της απεργιακής συγκέντρωσης με τη συνεργασία χούλιγκανς και προβοκατόρων.

Η σημερινή πρώτη μέρα της 48ωρης γενικής απεργίας ήταν συγκλονιστική. Πλάι στους εργαζόμενους του Δημοσίου τομέα και των ΔΕΚΟ που συμμετείχαν καθολικά στην απεργία, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι από τον ιδιωτικό τομέα απέργησαν για πρώτη φορά, ενώ μαζί με τα εκατομμύρια των απεργών συμπαρατάχθηκαν δεκάδες χιλιάδες μικροεπιχειρηματίες και μαγαζάτορες που κατέβασαν ρολά στις επιχειρήσεις τους.

Τα γεγονότα κινούνται με αστραπιαία ταχύτητα. Οι χρηματιστηριακές αγορές είναι σε μια ελεύθερη πτώση παγκόσμια. Κάποιες μέρες σηματοδότησαν μια πρόσκαιρη αναζωογόνηση, μόνο όμως για να ακολουθηθούν από μεγαλύτερους σπασμούς. Η όλη κατάσταση μας θυμίζει το 2008 ή σωστότερα τη δεκαετία του 1930.

Στο παρόν άρθρο προσφέρουμε μία σύντομη ιστορική σκιαγράφηση της εξέλιξης του καθεστώτος Καντάφι από τον αστικό αραβικό εθνικισμό των πρώτων ημερών στην περίοδο του λεγόμενου ισλαμικού σοσιαλισμού, μέχρι το πρόσφατο άνοιγμα στις ξένες επενδύσεις με μείζονες παραχωρήσεις στις πολυεθνικές επιχειρήσεις και την απαρχή των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων.

Οι ταραχές στη Βρετανία είναι μόνο ένα σύμπτωμα της γενικής κρίσης του καπιταλισμού. Οι μαρξιστές δεν θα συνταχθούν με την αστική τάξη και τους αντιπροσώπους της σε έναν υποκριτικό χορό καταγγελιών. Καθήκον μας είναι να βρούμε ένα δρόμο για τους νέους, να τους βοηθήσουμε να βρουν το σωστό δρόμο - τον επαναστατικό δρόμο, το δρόμο για τη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση της κοινωνίας.

Η Ευρωζώνη πλέει πλέον και επίσημα από την περασμένη Πέμπτη σε ταραχώδη νερά. Η κρίση, η οποία ξεκίνησε το 2008 όταν το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα έφτασε κοντά στην κατάρρευση, έχει πλέον μετατραπεί σε μια κρίση χρέους για ολόκληρα κράτη, τα οποία οδηγούνται σταδιακά σε χρεοκοπία. Την ίδια στιγμή, η αστική τάξη δεν έχει ιδέα πώς να επιλύσει το πρόβλημα και να εξέλθει από την κρίση που σαρώνει σαν ανεξέλεγκτο τσουνάμι την μια χώρα μετά την άλλη μέσα στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικά ο υπουργός οικονομικών της Ιταλίας δήλωσε « Δεν θα πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες για το ποίος θα σωθεί. Όπως και στον Τιτανικό οι επιβάτες πρώτης θέσης δεν θα μπορούν να σωθούν μόνοι τους.»

Η παγκόσμια κοινή γνώμη έχει συγκλονιστεί από την είδηση για την αιματηρή σφαγή στη Νορβηγία.  Τουλάχιστον 91 άνθρωποι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων και 84 μελών της Οργάνωσης Νεολαίας του Εργατικού Κόμματος (AUF) σε μια θερινή κατασκήνωση.

Καθώς γράφω τις γραμμές αυτές, το μέλλον της Ελλάδας αποφασίζεται κατά τη διάρκεια της τιτάνιας πάλης της ελληνικής εργατικής τάξης ενάντια στις μεγάλες τράπεζες και τους Ευρωπαίους καπιταλιστές (Μ.Φ : Το άρθρο γράφτηκε στις 4 Ιουλίου 2011).  Η ΕΕ εκβιάζει με τον πιο ξεδιάντροπο τρόπο την Ελλάδα.