Trump đặt dấu chấm hết cho trật tự thế giới chủ nghĩa tự do

Một cuộc điện đàm duy nhất giữa Trump và Putin đã báo hiệu cái chết cho khối đồng minh phương Tây và sự sụp đổ của hệ thống quan hệ quốc tế đã chi phối thế giới kể từ Thế chiến thứ hai.

Đây không chỉ đơn thuần là cuộc gọi để thỏa thuận mở màn cho một sự kiện đối thoại chính thức, mà theo lời kể từ hai phía, còn là một cuộc gọi cực kỳ 'thân mật'. Trong một tiếng rưỡi, hai bên đã thảo luận 'nồng nhiệt' về lịch sử hợp tác chung của hai quốc gia kể từ sau Thế chiến thứ hai, và mong ước chung của họ không chỉ hướng tới hòa bình mà còn hướng tới bình thường hóa quan hệ kinh tế và chính trị.

Ngay sau cuộc điện đàm của Trump cũng có một cuộc điện đàm khác, ngắn hơn nhiều, 'thông báo' cho Zelensky một thực tế rằng: Hoa Kỳ sẽ mở các cuộc đàm phán để chấm dứt chiến tranh Ukraine... và sẽ không có sự hiện diện của người Châu Âu hay cả người Ukraine. Người ta chẳng thể biết rõ được mức độ 'thân mật' của cuộc đàm thoại đó ra làm sao.

Chỉ bằng những hành động đó, trong khoảng thời gian ngắn, Trump đã phanh phui những lời bịp bợm rằng cuộc chiến này không phải là chiến tranh ủy nhiệm giữa phương Tây và Nga. Theo lời của những người chủ nghĩa tự do (liberals) vẫn hay nhắc đi nhắc lại, chiến tranh Ukraine đơn thuần chỉ là cuộc chiến đấu vệ quốc của một nước nhỏ chống lại nước lớn đi xâm lược chứ không phải giữa những bên ủy nhiệm. Tuy nhiên, nếu sự thực là như thế, thì họ giải thích thế nào về việc kết cục của cuộc chiến sẽ được đàm phán mà không cần sự hiện diện của một trong những bên tham chiến?

Ít nhất thì Zelensky cũng nhận được một cuộc điện đàm. Các giai cấp thống trị ở Châu Âu thì không may mắn như vậy, và dường như hoàn toàn bị bất ngờ. Chỉ vài tuần trước, đặc phái viên Hoa Kỳ cho Ukraine, Keith Kellogg, đã ngược xuôi qua lại giữa Kyiv và các thủ phủ Châu Âu, lắng nghe các nhà ngoại giao và thủ tướng hàng đầu, gật đầu đồng tình với các đề xuất của họ và hứa hẹn sẽ trừng phạt Nga theo cách cứng rắn hơn nữa.

Giờ thì mọi thứ đã rõ ràng... các chính phủ Châu Âu đã bị coi như lũ hề suốt khoảng thời gian qua! Trump không có ý định sẽ 'trừng phạt' Nga như vậy, và nếu các cuộc đàm phán của Kellogg có bất cứ một mục đích gì, thì đó là để thuyết phục Trump rằng người Châu Âu nên có vị trí càng xa bàn đám phán thì càng tốt.

Sau khi có những trao đổi thân thiện, Trump và Putin ngay lập tức có những hành động xúc tiến cho một cuộc đối thoại trực tiếp. Trong khoảng thời gian Kellogg qua lại khắp Châu Âu, một đặc phái viên khác của Trump, Steve Witkoff, đã bí mật đến Moscow để đàm phán bằng một động thái thân thiện là trao đổi tù nhân! Sau khi thông báo này được đưa ra, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Pete Hegseth đã công khai đề ra lập trường đàm phán của Hoa Kỳ. Trong đó bao gồm:

  • Ukraine sẽ phải nhượng bộ về lãnh thổ, và mục tiêu "phi thực tế và ảo tưởng" là khôi phục biên giới như trước năm 2014 của Ukraine sẽ phải bị khước từ. Thay vào đó, đường biên giới trong tương lai sẽ được thay thế dựa trên "đánh giá thực tế về chiến trường";
  • Các "đảm bảo an ninh" trong tương lai cho Ukraine sẽ không bao gồm binh lính Hoa Kỳ trên bộ. Thay vào đó, lính Châu Âu sẽ phải vào cuộc, mặc dù họ sẽ không được bảo trợ theo Điều 5 của NATO;
  • Lực lượng gìn giữ hòa bình trong tương lai sẽ bao gồm cả quân đội từ bên không thuộc NATO - thực tế, điều này có nghĩa là lực lượng đồng minh của Nga sẽ được đồn trú ở Ukraine;
  • Không đề cập đến việc NATO mở rộng về phía đông và cho Ukaine gia nhập

Đây chỉ là điểm mở đầu cho các cuộc đàm phán của Hoa Kỳ, và Trump đã nhượng bộ với gần như tất cả các mục tiêu chiến tranh chính của Nga: mục tiêu về lãnh thổ, và quan trọng hơn là việc chấm dứt sự mở rộng của NATO về phía đông.

Đây là một cuộc chiến mà Trump chỉ đơn giản là không hề quan tâm, một cuộc chiến mà phương Tây đã phải chịu đựng thất bại nhục nhã. Ukraine hiện tại đã bị đánh bại. Quân đội thì thiếu lính tráng và không còn nhuệ khí. Các lữ đoàn cơ giới mới cứ lần lượt tan rã khi vừa tham gia vào chiến trường. Mọi thứ tồi tệ đến mức mà lính không quân chuyên nghiệp đang phải được gửi ra tiền tuyến để chiến đấu như lính bộ binh. Nga đang gia tăng sức ép.

Đó không chỉ là thất bại của phương Tây ở chiến trường Ukraine, mà là dấu chấm hết cho toàn bộ 'khối phương Tây' nói chung. Trump đã ra hiệu rằng ông ta không quan tâm đến ảnh hưởng của Nga ở Đông Âu hay số phận của toàn bộ lục địa. Tuy nhiên, toàn bộ mục đích của NATO như một liên minh quân sự chính xác là nhắm vào Nga nhằm ngăn chặn nước này gây ảnh hướng đến Châu Âu.

Với việc Hoa Kỳ rút ra khỏi cuộc chiến, mặc dù NATO vẫn tồn tại thông qua lớp vỏ bên ngoài của mình thì trên thực tế nó đã không còn hoạt động nữa.

Những kết thúc nằm ngoài suy tính

Có sự tương phản rõ ràng giữa cách mà cuộc chiến này kết thúc trên thực tế, so với trí tưởng tượng của những người theo chủ nghĩa tự do. Chiến tranh Ukraine được những người này cho rằng là sẽ kết thúc bằng việc nước Nga lụi bại, thậm chí đến cả Putin sẽ thất sủng và Liên bang Nga tan rã. Thế nhưng, những thứ chúng ta đang nhìn thấy là gì? Hồi kết của cuộc chiến cũng đã trở thành chính hồi kết cho toàn bộ trật tự thế giới đã tồn tại từ hậu Thế chiến thứ hai.​​​​​​​

Có một bức màn đang che đậy những mối quan hệ kéo dài hàng thập kỷ giữa Hoa Kỳ và Châu Âu, trong đó, Hoa Kỳ chống đỡ cho các đồng minh Châu Âu về mặt chính trị, kinh tế và văn hóa như một phần của "trật tự dựa trên luật lệ" chủ nghĩa tự do, thứ mà chủ nghĩa đế quốc Mỹ tự áp đặt lên toàn thế giới.

Trump cực kỳ rõ ràng về chính sách của ông ta: Nước Mỹ là trên hết. Lợi ích của Mỹ ở Châu Âu nhỏ hơn so với các khu vực khác trên thế giới. Thế nhưng, trong khi nợ liên bang đang ở mức cao nhất trong lịch sử, người Mỹ lại tài trợ cho hệ thống y tế và phúc lợi của Châu Âu, bằng cách cho phép họ dựa dẫm vào sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ dưới sự bảo trợ của NATO - và để làm gì? Đó là suy nghĩ của Trump. Ngành công nghiệp và 'an ninh' quân sự của Châu Âu có thể sụp đổ mà Trump cũng hoàn toàn không quan tâm. Trên thực tế, sẽ tốt hơn nhiều khi đạt được thỏa thuận với Putin để thúc đẩy sản xuất khí đốt và dầu mỏ, do đó hạ giá năng lượng và thực hiện thời hứa giảm lạm phát của Trump.

Chính vì lẽ đó, Trump không chỉ xé toạc liên minh xuyên Đại Tây Dương đã chống đỡ Châu Âu trong suốt 80 năm, kể từ cuối thế chiến thứ hai, mà về cơ bản, ông ta đang hợp tác với Putin để chống lại Châu Âu!

Giới cầm quyền Châu Âu đang bị tê liệt tập thể, và điều đó là hoàn toàn dễ hiểu. Sau tin tức chấn động về cuộc điện đàm giữa Trump và Putin, những người này hy vọng sẽ giành lại được một số sự chú ý và chen chân vào bàn đàm phán bằng cách khoa trương 'các giá trị chung giữa Hoa Kỳ và Châu Âu' tại Hội nghị An ninh Munich.

Để đáp trả động thái này, phó tổng thống của Trump, JD Vance đã cho Châu Âu nhiều hơn cả những gì mà họ mong đợi, cụ thể là tuyên chiến với toàn bộ giới cầm quyền tự do của Châu Âu.

Vance cho biết: "Hiểm họa mà tôi lo ngại nhất đối với Châu Âu không phải là Nga hay Trung Quốc, mà là hiểm họa từ bên trong". Thực ra, ông này cũng có thể chỉ thẳng mặt những người đang tiếp kiến và nói rằng: "các vị chính là hiểm họa!".

Mặc dù hết lòng tận tụy hùng biện về chiến tranh văn hóa, nhưng nội bài phát biểu của Vance rất rõ ràng: liên minh xuyên Đại Tây Dương đã kết thúc, và sẽ không còn sự nương tựa nào dưới biểu ngữ 'các giá trị chung' để duy trì tình đoàn kết. Ông ta đã bác bỏ bộ mặt đạo đức giả của thứ gọi là 'các giá trị dân chủ' của Liên minh Châu Âu. Đó không chỉ đơn thuần là sự chế giễu mà còn có hàm ý xa hơn thế, ông này chỉ trích Ủy ban Châu Âu vì đã đảo ngược cuộc bầu cử ở Romania: "nếu nền dân chủ của các vị có thể bị phá hủy chỉ bằng vài trăm nghàn đô la cho quảng cáo kỹ thuật số từ một quốc gia ngoại bang... thì ngay từ đầu nó đã không mạnh cho lắm rồi".

Sự khinh miệt tràn ngập trong toàn văn bài phát biểu, đặc biệt là đối với Đức, khi Vance nêu rõ sự ủng hộ của chính quyền Trump đối với Alternative für Deutschland (AfD)* trong cuộc bầu cử vào cuối tuần.

Thay vì kết thúc bằng màn phô diễn sức mạnh chính trị của Châu Âu, hội nghị đã khép lại bằng cảnh ông chủ tịch đổ lệ! (trích nguồn https://www.spectator.co.uk/article/watch-trump-critic-cries-at-munich/)

*chú thích: Đảng AfD, nghĩa tiếng Việt là Con đường khác cho nước Đức, là một đảng chính trị dân túy cực hữu ở Đức, theo Chủ nghĩa hoài nghi Châu Âu và có hơi hướng thân Nga - Người Dịch

Châu Âu cố gắng phô trương sức mạnh ​​​​​​​

Các đàm phán hiện đã bắt đầu ở Riyadh (thủ đô của Ả Rập Xê Út)​​​​​​​. Ngay tại ngày đàm phán đầu tiên, Nga và Mỹ đã đồng ý "giải quyết những vấn đề gây khó khăn" trong quan hệ song phương của họ... ý muốn ám chỉ đến Zelensky, Starmer, Macron và những kẻ khác trong đám, những kẻ đang theo dõi tiến trình đàm phán thông qua báo chí giống những người bình thường như chúng ta.

Chắc chắn người Ukraine và người châu Âu đã tự biến mình thành những kẻ gây khó chịu - họ không thể làm gì khác! Zelensky đã cố gắng, nhưng không thành công, để chen ngang vào sự kiện. Vì thất bại, ông ta phải đành nói chuyện với báo chí từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Trump đã trả lời bằng cách nói rõ với Zelensky rằng ông ta thực sự không nên ngạc nhiên khi không được mời tham gia các cuộc đàm phán. Bởi lẽ, Zelensky đã có hàng nhiều năm trời trước thời điểm chiến tranh nổ ra năm 2022 để đàm phán nhưng cũng chẳng đạt được gì! Nếu ông ta muốn trao cho Ukraine một tiếng nói đại diện hợp pháp, Trump khuyên Zelensky rằng nên bắt đầu bằng cách kêu gọi một cuộc bầu cử, thứ mà đã bị đình chỉ trong suốt thời gian diễn ra chiến tranh

Trong khi đó, với nỗ lực để tiếng nói của họ được người Mỹ và người Nga lắng nghe, Macron đã triệu tập một hội nghị khẩn cấp của các cường quốc châu Âu tại Điện Élysée… không phải tất cả các cường quốc châu Âu, mà chỉ những cường quốc có khả năng cao sẽ đồng ý với một lập trường chung. Ví dụ, không có lời mời nào được gửi đến Thủ tướng Orban của Hung và Fico của Slovakia .

Và vở kịch về 'sự nhất thống của Châu Âu' này diễn ra như thế nào? Thật nực cười. Nó đã phơi bày sự chia rẽ và bất lực hoàn toàn của lục địa già.

Nước Mỹ đã yêu cầu châu Âu tham gia với tư cách là lực lượng gìn giữ hòa bình để đảm bảo an ninh cho Ukraine bằng cách bảo vệ các đường biên giới mới, nhưng châu Âu thậm chí còn không thể thống nhất được một lập trường chung về vấn đề này. Meloni của Ý đến muộn. Scholz của Đức thậm chí đã bày tỏ sự khó chịu của mình khi vấn đề này được đưa ra thảo luận… trước khi rời đi sớm. Ngay cả những người Ba Lan hiếu chiến cũng bày tỏ sự phản đối của họ đối với việc gửi quân gìn giữ hòa bình.

Chỉ có Macron và Starmer đủ ngu ngốc để bày tỏ mong muốn gửi quân. Nhưng đây chỉ là lời nói suông, vì Starmer đã đưa ra lời hứa dựa trên điều kiện là người Mỹ phải gửi quân làm "phương án dự phòng" - điều mà Trump đã loại trừ.

Thực tế là Quân đội Anh đang trong tình trạng thảm hại đến mức Starmer khó có thể gửi quân ngay cả khi ông ta thực sự muốn. Các tướng lĩnh Anh đã nghỉ hưu chỉ ra rằng, một chiến dịch như vậy sẽ cần ít nhất 30.000 quân Anh, nhưng vì Anh chỉ có 70.000 quân, và nhiều người trong số họ lại là lính bàn giấy, điều đó có nghĩa là phải triển khai hầu hết Quân đội Anh ở Ukraine!

Lavrov (Ngoại Trưởng Nga) đã rõ ràng nói rằng ông sẽ không chấp nhận bất kỳ quân châu Âu nào đồn trú tại Ukraine sau chiến tranh - và vì người châu Âu thậm chí còn không thể thống nhất với nhau về vấn đề này, nên họ đã tạo điều kiện rất dễ dàng để người Mỹ đồng ý với các điều khoản của ông Lavrov.

Tất nhiên, tất cả người châu Âu đều đồng ý rằng họ sẽ tăng chi tiêu cho vũ khí, điều mà Trump đã yêu cầu từ lâu. Nhưng ngay cả ở vấn đề này thì mọi thứ cũng đang đổ vỡ. Macron đã kêu gọi việc dùng nợ chung của châu Âu để tài trợ cho việc tái vũ trang, điều mà giai cấp thống trị Đức không muốn phải chi trả.

Nhưng lại phát sinh câu hỏi tiếp theo là đào đâu ra vũ khí để tái vũ trang? Châu Âu giờ đây rõ ràng không thể bám víu vào cái gọi là 'lợi ích chung' của họ và Hoa Kỳ. Giải pháp duy nhất là xây dựng một ngành công nghiệp hàng không vũ trụ tự chủ, độc lập, với các tiêu chuẩn, phần mềm và hỗ trợ kỹ thuật của Hoa Kỳ. Đó là đề xuất của Macron. Những người châu Âu khác không mấy hào hứng. Trump đã nói rõ rằng điều đó là không thể: nếu họ biết điều, họ sẽ phải mua vũ khí do Hoa Kỳ sản xuất, họ sẽ mua chúng với số lượng lớn và do đó họ sẽ mãi mãi bị ràng buộc với ngành công nghiệp quốc phòng Hoa Kỳ.

Cái kết cho Châu Âu

Ý nghĩa của tất cả những điều này là gì? Tốc độ chóng mặt của các sự kiện trong những tuần qua đang định hình lại thế giới, cũng chính là đỉnh điểm của các quá trình đã diễn ra trong nhiều thập kỷ.​​​​​​​

Hệ thống tư bản đã chao đảo từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác kể từ năm 2008, khi các nhà nước đã vào cuộc để chống đỡ hệ thống khỏi sự sụp đổ hoàn toàn sau cuộc khủng hoảng tài chính. Các khoản nợ khổng lồ, không bền vững đã được tích tụ. Các cuộc khủng hoảng mới, như đại dịch COVID-19, tạo thêm áp lực vào gánh nặng khổng lồ vốn dĩ đã không ngừng gia tăng này. Cái ngày đen tối khi những khoản nợ phải được trả đã bị trì hoãn và trì hoãn, dường như vô thời hạn.

Trong khi đó, chủ nghĩa đế quốc Mỹ cũng đang dần mất đi vị thế, phải chịu một quá trình suy thoái tương đối dài, khi các đối thủ mới như Nga và Trung Quốc nổi lên và thách thức họ.

Những quá trình này có thể tiếp diễn trong một thời gian dài mà dường như không gây ra bất kỳ thay đổi cơ bản nào. Nhưng cuối cùng, mọi thứ bùng nổ cùng một lúc. Một bước ngoặt đã xảy ra. Chúng ta đang sống trong một bước ngoặt sâu sắc ngay lúc này.

Trump đã hoàn toàn đảo ngược chính sách đã truyền thống của chủ nghĩa đế quốc Mỹ, vốn trong nhiều năm đã đầy tính phi thực tế. 'Trật tự dựa trên luật lệ' tự do - vỏ bọc mà chủ nghĩa đế quốc Mỹ đã cố gắng áp đặt lên toàn thế giới cùng một lúc - đã trở nên hoàn toàn không khả thi.

Trump ủng hộ chiến lược củng cố thành trì và chủ nghĩa cô lập. Cùng với đó là việc rút hỗ trợ cho chủ nghĩa tư bản châu Âu, vốn đã chỉ còn là ưu tiên hạng bét cho lợi ích của tư bản Mỹ. An ninh, kinh tế, chính trị, thậm chí cả văn hóa của châu Âu trong 80 năm qua, tất cả đều xoay quanh trụ cột hỗ trợ của Hoa Kỳ. Điều này không còn nữa. Hoa Kỳ đang theo đuổi những con cá lớn hơn ở những nơi khác ngoài châu Âu. Không có sự hỗ trợ đó, lục địa châu Âu sẽ bị bỏ rơi, như chúng tôi đã giải thích. (Trích nguồn bài viết: https://marxist.com/europe-without-america-a-dark-road-ahead.htm)

Mặc dù NATO chưa chết, nhưng nó hiện giờ chỉ còn là một cái xác không hồn. Và vì vậy, người châu Âu có ý định sốt sắng gánh thêm nợ để tài trợ cho một cuộc tái vũ trang, tuyệt vọng tìm kiếm một lối thoát. Nhưng chỉ riêng các sự kiện vài ngày qua đã phơi bày những vấn đề chính đang cản trở chủ nghĩa tư bản châu Âu: nó là một mớ hỗn độn các nền kinh tế nhỏ, không có sức cạnh tranh trên quy mô toàn cầu, thiếu tầm ảnh hưởng, và với các lợi ích quốc gia khác nhau đang nhanh chóng tách ra nhiều ngả nếu không có sự hỗ trợ bên ngoài của Hoa Kỳ. Những quốc gia nhỏ bé này sẽ bị kéo theo những hướng khác nhau trong tương lai.

Trước đây, EU, ECB, v.v. đã đứng lên để cứu trợ những quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng phá sản để duy trì sự thống nhất của EU. Chúng ta đã thấy được điều đó trong cuộc khủng hoảng nợ của khu vực đồng euro. Gần đây hơn, điều này được thể hiện trong chương trình phục hồi sau đại dịch COVID-19. Ví dụ, một lượng tiền mặt khổng lồ đã được bơm vào Ý để giữ nước này trong EU. Ý là một trong những thành viên EU gần nhất với tình trạng phá sản, trong khi đảng "Anh em nước Ý" ("Brothers of Italy" - một đảng cực hữu có truyền thống phát-xít) đã tiến gần đến quyền lực.

Nhưng liệu họ có thể lặp lại điều đó không? Các tầng lớp thống trị trong châu Âu đang cảm thấy rằng họ phải tự cứu mình trước, kể cả khi các nước còn lại trong lục địa phải trả giá: chúng ta có thể thấy việc đặt "nước Đức số một", "Pháp số một", v.v., sẽ trở nên thịnh hành trong tương lai. Thậm chí ta có thể sẽ chứng kiến ​​sự tan rã hoàn toàn của Liên minh châu Âu trong những năm tới.

Trong khi Trump đang nói về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Nga, ông ta vẫn chưa giã từ lời đe dọa áp thuế đối với châu Âu. Nếu không có người Mỹ, người Nga hiện là thế lực quân sự lớn ở rìa châu Âu và họ cũng sẽ đòi giá đắt cho điều đó. Những quốc gia nhỏ bé này sẽ bị các cường quốc lớn, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nga nuốt trọn.

Châu Âu là lục địa nơi chủ nghĩa tư bản ra đời. Bây giờ, giữa cơn hấp hối của chủ nghĩa tư bản, châu Âu tìm thấy mình ở tâm điểm của cơn bão, bị nuốt chửng, không có tương lai dưới chế độ này.

Tất cả những điều này sẽ gây ra những hậu quả to lớn cho xã hội châu Âu. Nó đang sa lầy trong cuộc khủng hoảng nợ, trước cả khi tính đến các chi tiêu quân sự mới. Giai cấp thống trị biết mình phải làm những gì: họ phải tấn công giai cấp công nhân một cách tàn bạo. Nhưng chính quyền Macron ít nhiều đã kết thúc, đảng "Cải cách" đang rất nổi trội trong các cuộc thăm dò ý kiến ở Anh, và đảng cực hữu AfD có vẻ sẽ giành vị trí thứ hai ở bầu cử Đức. Điều tương tự cũng đúng ở nhiều quốc gia khác.

Sự trỗi dậy của các đảng này không hẳn chỉ là dấu hiệu của việc toàn xã hội đang "trở nên hữu khuynh hơn". Đây là biểu hiện của sự giận dữ khổng lồ đang tích tụ trong xã hội chống lại toàn bộ giai cấp thống trị và giới tinh hoa tư bản. Biểu hiện này tồn tại chính là do sự vắng mặt của một phe cánh tả có thể thay thế các đảng cực hữu - hay đúng hơn, do sự phản bội hoàn toàn của cánh tả, những người đã đi theo bọn chủ nghĩa tự do kể từ năm 2008. Nhưng điều này sẽ chuẩn bị nền móng cho những thay đổi mới, những cú ngoặt sang cánh tả còn lớn hơn trên khắp lục địa, và cho những vụ nổ mang tính cách mạng sẽ làm rung chuyển nền tảng của chủ nghĩa tư bản ở châu Âu - nền tảng mà hiện đã đang rạn nứt và tan vỡ.

Join us

If you want more information about joining the RCI, fill in this form. We will get back to you as soon as possible.