Valuta oorlogen: Wat zijn de consequenties?

"Iedereen die de depressie van de jaren dertig heeft bestudeerd beschouwt het als een gegeven dat het economische nationalisme van dat tijdperk een slechte situatie nog veel erger maakte. De concurrerende devaluaties van die periode en de inspanningen om de export te stimuleren en de invoer te beperken waren een ernstige beperking van de wereldhandel op een erg slecht tijdstip wat uiteindelijk iedereen armer heeft gemaakt – vandaar dat het bekend werd als de beggar-thy-neighbour economie "(Business, Evening Standard, 12 / 10/10) .

Hoewel iedereen heeft beweerd dat ze de lessen van de jaren 1930 geleerd hebben, zijn de heersende klassen toch weer gaan deelnemen aan het huidige beleid, dat zo rampzalig bleek 80 jaar geleden. Diepe spanningen binnen het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zijn onlangs naar buiten gekomen met de valuta manipulatie van landen die maatregelen namen om hun eigen nationale belangen tegenover hun rivalen te verdedigen. Net als gangsters, kunnen ze de buit verdelen in 'goede tijden', maar vliegen zij elkaar in de haren in tijden van moeilijkheden. Omdat verschillende landen zich haasten om deze lijn vast te houden voor hun exportmarkten,ontstaat een gevaarlijke race naar het verdedigen van de bodem in het wisselkoers beleid waarin elke valuta wil worden gedevalueerd tegenover elkaar,waardoor wordt voorbereid. Dat de uitvoer goedkoper wordt en de invoer duurder.

Guido Mantega, Brazilië's minister van Financiën, flapte er uit wat de anderen dachten - dat de wereld in het midden van een valuta oorlog is beland.

In het bijzonder heeft de vijandigheid tussen Washington en Peking gëescaleerd tot iets wat lijkt op een loopgravenoorlog. Als is dit niet een echte oorlog, dan zijn zij zonder twijfel wel op de rand van een out-and-out munt oorlog aanbeland. Salvo's die van start zijn gegaan. De Amerikaanse imperialisten hebben de Chinezen beschuldigd van valuta manipulatie omdat ze weigerden om de waarde van de renminbi te verhogen (die hun export duurder zou maken) . De Chinezen,hebben op hun beurt, de Amerikanen aangevallen voor het hebben van een super soepel monetaire beleid wat heeft geleid tot destabilisatie van hun kapitaalsinstroom.

De Japanners, kampen met een teruglopende economie, en ze hebben daarop ingegrepen met het op de markt storten van de yen om deze daardoor zo laag mogelijk te houden en zo te proberen om hun export te vergroten. De Brazilianen zijn met behulp van guerrilla tactieken begonnen om hun munt de real te behoeden voor stijgingen, na klachten tegenover Peking dat hun muntbeleid de uitvoer frustreert. Maar ze durven niet te hard gillen omdat China hun grootste klant is. De Zuid-Afrikanen hebben eenzijdig maatregelen genomen om hun markten te beschermen. Ondertussen, hebben India en Thailand gedreigd om 'zware munitie' in het spel te brengen.

Een golf van "hot money" in Thailand (speculanten op zoek naar snelle beloningen) heeft de Thaise Bhat tot het hoogste niveau tegenover de dollar gedreven als net voor de Aziatische crisis van 1997-98. Het tempo van het geld dat stroomt naar de Aziatische markten is duizelingwekkend. Dit heeft de Thaise overheid gedwongen om een 15% belasting op vermogenswinst en obligaties op te leggen in een wanhopige poging om de stromen in te dammen. Dergelijke maatregelen zullen tevergeefs zijn als de stroom van dat geld niet te stoppen is. De miljardairs speculanten, zoals George Soros, zullen hun vleesaandeel willen verkrijgen door "weddenschappen" te voeren tegen de verschillende valuta's.

Limieten van het kapitalisme

Met alle overtollige capaciteit in de hele wereld economie, zullen de kapitalisten hun geld investeren in alles behalve productie. Dit toont wederom de grenzen van het kapitalisme aan, waar de productieve krachten de natie-staat en het particulier eigendom zijn ontgroeid. De wereld wordt overspoeld met "een liquiditeitsoverschot" - kapitaal - dat zoekt naar een rendabele investering. Waarom investeren in sectoren die reeds verzadigd zijn met overproductie, wanneer je kunt speculeren in valuta’s en daarmee miljarden kunt verdienen? Deze 'financialisering' door het kapitalisme, is een weerspiegeling van zijn impasse,het bouwt crisis en instabiliteit in haar fundamenten, zoals we nu zien. Kolossale bedragen van fictief kapitaal (papieren rijkdom niet ondersteund door echte waarden) klotsen over de hele wereld economie als een losse lading op het dek van een schip,en kloppen gaten in de zijkanten bij elke beuk. Dergelijke ondeugdelijke beleggingen, zoals we tijdens de kredietcrisis hebben gezien, dreigen het financiële kaartenhuis naar beneden te brengen.

De omvang van dit financiële gokken is echt onthutsend. De uitwisselings controles werden afgeschaft, de hoeveelheid vreemde transacties ging van $ 70miljard per dag in de vroege jaren 1980, tot $ 500 miljard per dag in 1988, tot $ 3,2 biljoen per dag in 2007. De helft van dit impliceert derivaten, financiële tovenarij die geld uit geld maakt. Valuta’s worden doorverkocht, geruild of er worden weddenschappen afgesloten over de toekomstige prijzen.

Om dingen even in perspectief te zien, in 2007 was het mondiale BBP rond de $ 65 biljoen. De totale waarde van genoteerde vennootschappen op de voorraad markten van de wereld was 63 biljoen dollar. Maar de totale waarde van de derivaten is 596 biljoen dollar - 8 keer de reële economie. De verhandelde totale muntsoorten was 1.168 dollar biljoen of te wel17 keer het wereld-BBP. Het grootste deel hiervan is duidelijk fictief kapitaal omdat het niet wordt ondersteund door echte zekerheden. Deze hele krankzinnige structuur heeft volledig uit het oog verloren, het feit, dat er zonder werkelijke productie er geen waarde is. Zij zijn het "fantoom van de verbeelding ', om Marx' termen te gebruiken.
In een poging om de crisis te bezweren, tussen 27 september en 11 oktober,hebben de centrale banken in Zuid-Korea, Maleisië, Indonesië, Thailand en Taiwan gezamenlijk voor $ 28.74bn aan dollars ingekocht volgens de IFR Markt. Dit was een poging om de dollar te versterken en zo hun concurrentievermogen te behouden. Maar een dergelijke actie maakt geen verschil. Deze valuta’s blijven stijgen ten opzichte van de Amerikaanse dollar, waardoor hun export duurder wordt.

Tekort op de handelsbalans

De Amerikanen willen dat de Chinezen hun munt herwaarderen terwijl de dollar moet dalen om het de wereldeconomie mogelijk te maken "opnieuw in evenwicht te komen." Wat ze bedoelen is dat China zijn export moet verminderen en haar import van Amerikaanse goederen opvoert. De scherpe stijging van het Amerikaanse handelstekort voert de druk verder op. De Chinezen, willen hier natuurlijk niets van weten. Zij willen hun export peil behouden en deze verhogen om hun hoge groeicijfers vast te kunnen houden. Als ze falen om dit te bereiken, dan zullen ze worden geconfronteerd met de sluiting van fabrieken, sociale onrust en toenemende instabiliteit. Ze zijn vastbesloten om dit te voorkomen getuige de stakingen en bezettingen in de afgelopen tijd.

De grootste kracht die de dollar is ondermijnt is de Amerikaanse Federal Reserve met het oog op de concurrentie van hun export. Paradoxaal genoeg, is de grootste verdediger van de dollar de People's Bank of China, die juist probeert het tegenovergestelde te doen. De verzwakking van de Amerikaanse economie heeft de Fed geduwd in een nieuwe aanval van kwantitatieve versoepeling, die zal leiden tot inflatie en een verzwakking van de dollar, en zo helpen de Amerikaanse export te ondersteunen. Deze waardevermindering van de dollar heeft de prijs van goud en zilver omhoog geduwd doordat speculanten hun geld in deze veilige havens zetten. De centrale banken van de wereld zijn netto kopers van goud dit jaar voor het eerst sinds 1988. Deze snelle slag voor veiligheid heeft ook gewerkt in het opdrijven van de euro als een meer betrouwbare reserve valuta, tot grote ergernis van de Europeanen.

"Bijna alles is beter dan papier geld ... iedere gek kan een drukpers laten lopen", aldus Nelson Bunker Hunt, de voormalig miljardair oliebaron. De dwaas is in dit geval de Amerikaanse regering.

Een valuta oorlog tussen de kapitalistische machten kan resulteren in tit-for-tat protectionisme als ze proberen om hun export te bevorderen ten koste van hun concurrenten. De Amerikaanse economie is vertraagd, zoals de industriële productie in Azië. Europa blijft stevig in het slop. Dit heeft aanleiding gegeven tot het gevaar op een bepaald punt van een all-out handels oorlog tussen de concurrerende machten.

Dit verhoogde antagonisme vloeit voort uit de penibele economische situatie op wereldschaal, waarin elk land een poging doet om aan haar problemen te ontsnappen door het stimuleren van de export. Ze willen dat hun concurrenten de lasten dragen. Het is duidelijk dat niet iedereen dit kan doen op dezelfde tijd, maar ze blijven volhouden.

Het vooruitzicht van verdere kwantitatieve versoepeling in de VS en Groot-Brittannië, die hun valuta’s verzwakt, leid tot spanningen. De resulterende stroom van overtollige geld naar opkomende markten zet druk op hun reële wisselkoersen, en dwingt hen om zelf afschrijvingen van hun valuta te doen. Dit is een zeer hellend vlak inderdaad.

Fricties hebben geleid tot prikkelbaar commentaar van Wen Jiabao, de Chinese premier, Jean-Claude Trichet van de Europese Bank en Jean-Claude Juncker, van de EU-ministers van Financiën groep en anderen. De Europeanen blazen warm en koud, afhankelijk van de huidige sterkte van de euro. De zwakke euro heeft immers gespeeld in hun voordeel, met name voor de Duitsers. De recente stijging van de euro heeft geleid tot Europese stemmen tegenover China, met wie ze een grote bilaterale tekort heeft.

Wraak

De VS heeft niet van die scrupules. Het Huis van Afgevaardigden stemde onlangs voor een wetsvoorstel die de Chinese invoer blokkeert als vergelding voor een ondergewaardeerde ("gemanipuleerd") renminbi. Het Commerce Department heeft plannen om de tarieven op Chinese goederen in een klap te verhogen. Dit is een afgezwakte versie van de Schumer-Graham plan, dat wilde de Chinese invoer raken met een 27,5% tarief "ondergewaardeerd." - Een duidelijke schending van de regels van de Wereldhandelsorganisatie. "Ze bedriegen om onze banen te stelen", aldus Mike Rogers, een Republikeinse vertegenwoordiger van Michigan. Voor het ogenblik is dit meer een bedreiging dan een oorlogsverklaring.

Ondanks alle ingrepen, hebben de centrale banken weinig invloed gehad in het tegenhouden van hun stijgende valuta ten opzichte van de glijdende dollar. De Japanse yen was op een 15-jaar hoog tegenover de dollar medio oktober, ondanks de uitgaven van 25 miljard dollar in een poging om hun munt te verzwakken. Hetzelfde geldt voor de valuta's van Thailand, de Filippijnen en Maleisië. Met de mogelijke kwantitatieve versoepeling, zal de dollar verder dalen. De dollar is al gedaald dan 6% sinds het begin van september.

Dit heeft de wereld valuta speculanten een onverwachte meevaller gebracht. Zij hebben miljarden verdiend aan weddenschappen en speculatie tegen de yen en andere valuta's.

Het is duidelijk dat er geen wapenstilstand in zicht is. "Nep oorlog van vandaag kan snel omslaan in een echte dogfight," stelt The Economist. "De voorwaarden in het besturen van de divergentie van het economisch beleid -is in het bijzonder de trage groei in de rijke wereld – en zal waarschijnlijk nog jaren duren." (16 oktober) De economische loopgravenoorlog is ingesteld om zich voort te zetten en verder te escaleren. Deze oorlog van woorden kan veranderen in een full-scale oorlog en dreigt de handel van de wereldeconomie in nog een depressie. De heersende klassen zijn aan het rodelen naar een ramp met hun ogen dicht.

Source: Vonk (Netherlands)