Squid Game: het kapitalisme kent geen winnaars

Squid Game is het nieuwste Zuid-Koreaanse fenomeen wat op briljante wijze de genadeloze realiteit van het kapitalisme blootlegt: extreme concurrentie. Terwijl de serie wereldwijd bovenaan de Netflix-hitlijsten staat, zijn Koreaanse arbeiders overgegaan tot een massale staking.

[Source]

In de populaire tv-serie Squid Game van Hwang Dong-Hyuk riskeren deelnemers in diepe schulden hun leven voor een kans op een fortuin, in een wedstrijd waarin de verliezers de dood tegemoet gaan.

Naast het briljante acteerwerk en het indringende geweld, weerspiegelt Squid Game de werkelijke verschrikkingen van het kapitalisme en zijn doodsstrijd. Geen wonder dat de serie enorme kijkcijfers en veel media-aandacht heeft getrokken, zelfs in de Britse pers.

In deze populaire Netflix-serie (momenteel nummer één in meer dan 90 landen) zien we honderden verarmde Koreanen strijden in een reeks dodelijke kinderspellen om een geldprijs van 33 miljoen euro te winnen. De serie volgt hun ellendige levens en hun wanhoop om te winnen.

Wanhoop

De show begint met de introductie van het hoofdpersonage, Seong Gi-Hun, die een ellendig leven leidt vanwege zijn gokschulden en de gespannen band met zijn familie. Wanneer een vreemde man hem uitnodigt om deel te nemen aan een wedstrijd met een zeer grote geldprijs als beloning, lijkt het aanbod te goed om te weigeren.

Elke gewelddadige ronde van het spel creëert (kunstmatige) schaarste om de deelnemers tot steeds wanhopigere handelingen te drijven.

Voedsel wordt oneerlijk verdeeld, geweld wordt getolereerd, verraad wordt beloond. Verdeeldheid groeit uit tot onverdraagzaamheid als deelnemers zich onttrekken aan solidariteit op basis van ras, geslacht, leeftijd. De woorden van Marx klinken aannemelijk: “[waar] het gebrek, de armoede algemeen [zou zijn, zou] heel de oude misère zich onvermijdelijk van voren af aan moeten herhalen.”

De spelers zijn vrij om het spel te verlaten, als een meerderheid daarvoor stemt. Maar deze vrijheid is een illusie, net als de burgerlijke democratie.

De deelnemers krijgen de kans om terug te keren naar hun gewone levens, maar worden geconfronteerd met de onontkoombare, grimmige realiteit van hun bestaan. Zoals een personage het moedeloos uitdrukt, is het leven “daarbuiten net zo slecht als hierbinnen”.

De regels worden gehandhaafd door een starre hiërarchie van bewapende mannen met maskers. Zij handhaven een volledig geweldsmonopolie en gebruiken pistolen en machinegeweren om spelers die de regels overtreden en spelers die een ronde hebben verloren, te executeren. De parallellen met het veiligheidsapparaat van de Koreaanse heersende klasse zijn moeilijk te negeren.

Maar de overeenkomsten tussen fictie en werkelijkheid zijn geen toeval. Zoals regisseur Hwang Dong-Hyuk het formuleerde: “Ik wilde een verhaal schrijven dat een allegorie of fabel was over de moderne kapitalistische maatschappij, iets dat een extreme competitie verbeeldt, een beetje zoals de extreme competitie van het leven.”

Voorbij de schermen

Squid Game voegt zich bij een groeiende verzameling Koreaans sociaal-realisme, met films als The Host en Parasite die ook klassenuitbuiting in Zuid-Korea aan de kaak stellen. Ondanks de surreële thema's staat Squid Game niet ver af van de gruwelijke materiële omstandigheden waarmee Zuid-Koreaanse arbeiders in het echte leven te maken hebben.

2020 bracht Zuid-Korea de ergste werkloosheidscrisis sinds 1997. Verergerd door de COVID-pandemie is de werkgelegenheid in Zuid-Korea al meer dan een decennium gestaag gedaald. Onder jongeren ligt dit cijfer op 9,5%. Het is geen wonder dat Koreaanse jongeren hun thuisland “Hell Korea” zijn gaan noemen.

Ouderdom en pensionering bieden geen hoop voor Zuid-Koreaanse jongeren en werkers. Terwijl in het Verenigd Koninkrijk “slechts” 15% van de mensen boven de 66 in armoede leeft, heeft 43% van de oudere Zuid-Koreaanse bevolking met armoede te kampen. Met een vergrijzende bevolking en een sterftecijfer dat hoger ligt dan het aantal geboorten, zijn de ouderen een nieuwe onderdrukte laag onder het kapitalisme geworden.

Geketend door schulden

Voor elk van de Squid Game-deelnemers biedt de grote geldprijs een weg uit hun schuldenlast. In werkelijkheid is de schuldenlast van Zuid-Koreaanse huishoudens de pan uit gerezen: de gemiddelde verhouding tussen schuld en beschikbaar inkomen bedraagt 191%. In totaal bedraagt de schuld van de huishoudens 1,54 biljoen dollar.

Terwijl de fictieve Squid Game-deelnemers en werknemers in de echte wereld lijden onder de gevolgen van hun schuld, kan de Zuid-Koreaanse regering geen betere oplossing vinden dan de eigen staatsschuld met stimuleringspakketten aan te vullen. In 2019 bedroeg de staatsschuld 726 miljard dollar, en volgens de voorspellingen zal die volgend jaar oplopen tot 1 biljoen dollar.

Imperialisme

Tegen het einde van de serie maken we kennis met (spoiler alert!) de VIP-gasten die Squid Game financieren. Terwijl de deelnemers en de staf van het spel Koreaans zijn, hebben deze rijke toeschouwers meestal een Amerikaans accent.

Net als in The Host zijn de Amerikaanse VIP's in Squid Game onverschillig voor het lijden van de Koreaanse personages, en geven ze voorrang aan materieel gewin boven enig gevoel voor moraal.

In de echte wereld blijft de VS de Koreaanse arbeidersklasse gebruiken als pionnen in hun imperialistische spelletjes. Op het moment dat dit artikel wordt geschreven, probeert Noord-Korea vrede te sluiten met zijn zuiderburen. Tegelijkertijd laat Zuid-Korea zijn door de VS gesteunde militaire spierballen zien, met een nieuwe door een onderzeeër gelanceerde ballistische raket.

Macht in aantallen

Hoewel de Koreaanse arbeidersklasse te lijden heeft onder de dubbele onderdrukking door de Koreaanse kapitalistische klasse, bestaande uit chaebols (Koreaanse industriële conglomeraten die worden geleid door rijke dynastieën), en het Amerikaans imperialisme, is hun geschiedenis er een van strijdbaarheid.

In 2015 vond in Zuid-Korea een golf van drie algemene stakingen plaats. Onder leiding van de Korean Confederation of Trade Unions (KCTU) gingen tienduizenden arbeiders de straat op om te protesteren tegen de rechtse president Park Geun-Hye en haar anti-arbeiderswetten.

Als reactie ging de staat over tot massale repressie, met politiegeweld en gerichte arrestaties van vakbondsleiders. Hoewel de wetten met kleine aanpassingen werden aangenomen, trok de Koreaanse arbeidersklasse belangrijke lessen uit de strijd.

Deze maand mobiliseert de KCTU zich voor een nieuwe algemene staking op 20 oktober om uiting te geven aan hun woede tegen het uitbuitende systeem. Om de staking te promoten, heeft de KCTU een eigen advertentie gemaakt in de stijl van Squid Game, genaamd “General Strike Game”.

Revolutie

Het is duidelijk dat het klassenbewustzijn wereldwijd toeneemt, gedreven door verslechterende materiële omstandigheden.

Het lijden van Seong Gi-Hun en zijn medespelers in Squid Game beperkt zich niet tot het kleine scherm, noch tot Zuid-Korea zelf. Er is geen oplossing onder het kapitalisme, net zomin als er een oplossing is via bloederige spelletjes.

Voor de Koreaanse arbeidersklasse is de taak die van de revolutie. Een beweging van de werkende klasse, verenigd op basis van concrete, socialistische eisen, met steun van de KCTU en andere arbeidersorganisaties, zou de bazen en de imperialisten eruit kunnen schoppen, en de chaebols en de rest van het systeem van de bazen onder arbeiderscontrole brengen.