Hoa Kỳ: TikTok và Trump - An ninh quốc gia cho giai cấp nào?

Tăng trưởng kinh tế gần đây của Trung Quốc đã tạo thành một thách thức lớn đối với sự thống trị của chủ nghĩa tư bản Hoa Kỳ. Do đó, sự thù địch với Trung Quốc hiện là ưu tiên đối với cả hai đảng của giai cấp thống trị Hoa Kỳ. Ngoài việc gia tăng căng thẳng quân sự và cuộc tranh giành đế quốc đối với các nước ở châu Phi và nhiều nơi khác, điều này gần đây đã được thể hiện trong mối quan hệ trên các lĩnh vực công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, được bảo trợ bởi chính phủ của họ.

[Source]

Cụ thể, căng thẳng đã leo thang xung quanh TikTok, một dịch vụ truyền thông xã hội do Trung Quốc phát triển, nơi người dùng tải lên và chia sẻ các video với nhau. TikTok thuộc sở hữu của một công ty mẹ, Bytedance có trụ sở tại Bắc Kinh, và được lãnh đạo bởi một CEO người Mỹ, cựu Giám đốc về phương tiện truyền phát trực tuyến của Disney. Dịch vụ này đã trở nên có ảnh hưởng tại thị trường Hoa Kỳ sau khi được hợp nhất với Musical.ly - một công ty Trung Quốc khác có sự hiện diện to lớn ở Hoa Kỳ. Việc hấp thụ Musical.ly và dữ liệu người dùng vào năm 2018 là rất quan trọng để thiết lập cơ sở người dùng của họ ở Hoa Kỳ, hiện đã khá lớn - ước tính khoảng 30 triệu trong số 800 triệu người dùng đang hoạt động trên toàn thế giới.

Đây là mô hình mở rộng độc quyền cổ điển, theo đó các công ty ngày càng lớn hấp thu các đối thủ cạnh tranh của họ để đảm bảo đặc quyền tiếp cận đối với cả cung và cầu kinh tế. Và đây cũng chính là mô hình mà Trump hiện đang cố gắng tạo thuận lợi vì lợi ích của khu vực công nghệ Hoa Kỳ.

Vào ngày 3 tháng 8, Trump đã đưa ra một tuyên bố trong cuộc họp tại Nhà Trắng với các nhân viên công nghệ Hoa Kỳ, trong đó ông tuyên bố rằng TikTok sẽ "phải ngừng hoạt động tại Hoa Kỳ" vào ngày 15 tháng 9 trừ khi nó được mua lại bởi một công ty Hoa Kỳ. Hiện tại, công ty Mỹ có nhiều khả năng đảm nhận vai trò này nhất là Microsoft. Sau đó, vào ngày 7 tháng 8, Trump đã ban hành lệnh hành pháp cấm các giao dịch giữa Hoa Kỳ với Bytedance, tuyên bố rằng các giao dịch này là mối đe dọa “cho phép Đảng Cộng sản Trung Quốc truy cập thông tin cá nhân và độc quyền của người Mỹ - có khả năng cho phép Trung Quốc theo dõi vị trí của các nhân viên và nhà thầu Liên bang, xây dựng hồ sơ thông tin cá nhân để tống tiền và thực hiện hoạt động gián điệp”.

Kể từ khi lệnh hành pháp được ban hành, Wall Street Journal đã báo cáo rằng ý tưởng tấn công TikTok đã được phát hành bởi một bữa tối riêng mà Trump đã có với Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg, người cho rằng các công ty Trung Quốc là mối đe dọa lớn đối với các doanh nghiệp Mỹ. Bữa tối này là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Zuckerberg nhằm nâng cao cảnh báo về các mối đe dọa được cho là từ khu vực công nghệ Trung Quốc, diễn ra trùng khớp với các phiên điều trần chống độc quyền của Quốc hội nhằm điều tra về hành vi độc quyền của các công ty Mỹ, bao gồm cả Facebook.

TikTok hiện đã đệ đơn kiện chống lại lệnh hành pháp của Trump, cho rằng nó “không bắt nguồn từ những lo ngại thực sự về an ninh quốc gia”. Tuyên bố này đi vào gốc rễ của vấn đề - cách mà giai cấp thống trị hiểu “an ninh quốc gia” và làm thế nào mà điều này không mang lại an ninh cho người lao động, ở Mỹ cũng như ở Trung Quốc.

Cả hai đảng tư bản Hoa Kỳ, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, đều đoàn kết về vấn đề này. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chuck Schumer đã công khai tuyên bố ủng hộ việc mua lại TikTok bởi một công ty Mỹ. Đối với cả hai đảng của giai cấp thống trị Hoa Kỳ, “an ninh” có nghĩa rộng rãi là sự bảo vệ và mở rộng chủ nghĩa tư bản độc quyền của Hoa Kỳ.

Mô hình doanh thu của những người khổng lồ công nghệ - những kẻ vẫn không ngừng cướp bóc một cách mạnh mẽ của cải ngay giữa cuộc khủng hoảng gây ra bởi COVID-19 - phần lớn sự quan tâm là dành cho việc thu thập dữ liệu người dùng, sau đó sử dụng hoặc bán dữ liệu đó cho các công ty hoạt động vì lợi nhuận khác, thường là để tiếp thị có mục đích - thuật ngữ “adtech” được sử dụng để mô tả mô hình này. Kết quả là một thị trường dựa trên lợi nhuận từ thông tin người dùng, kết hợp với các sản phẩm kỹ thuật và xã hội nhằm thu thập càng nhiều thông tin này càng tốt, tất cả đều được tài trợ và hỗ trợ bởi hệ thống tài chính và ngày càng được nhà nước bảo vệ. Hơn nữa, các tài liệu cảnh sát bị rò rỉ gần đây cho thấy rằng TikTok thường xuyên chia sẻ thông tin người dùng với cơ quan thực thi pháp luật Hoa Kỳ và cảnh sát Hoa Kỳ đã sử dụng TikTok để theo dõi hoạt động của các cá nhân trong các cuộc biểu tình BLM mùa hè này. Đối với người lao động Hoa Kỳ, những mối đe dọa sắp xảy ra đối với sự an toàn của họ không đến từ việc các nhà tư bản Trung Quốc thu thập dữ liệu của họ mà chính từ các nhà tư bản Hoa Kỳ.

Xét tới cùng, cơ sở người dùng của TikTok tại Hoa Kỳ là một tài sản kinh doanh, xa lạ với cả người lao động và người tiêu dùng, mà nhà nước Hoa Kỳ nhắm đến, thay mặt các nhà tư bản Hoa Kỳ, để chiếm đoạt nhằm tăng lợi nhuận của họ trên thị trường đó. Giá trị chính của cơ sở người dùng TikTok chủ yếu sẽ được sử dụng để làm giàu thêm cho các lợi ích của Hoa Kỳ kẻ đang nắm giữ nó - hay nói cách khác, để duy trì và mở rộng an ninh kinh tế của tầng lớp này. Thay vì quan tâm đến âm mưu của giai cấp thống trị của một quốc gia này chống lại quốc gia khác, người lao động phải thực sự quan tâm tới mối đe dọa bởi sự xâm nhập của chính chủ nghĩa tư bản vào cuộc sống của họ, giờ đây đang được thúc đẩy rất nhanh bởi công nghệ.

Các nhà tư bản Mỹ đang theo đuổi cách tiếp cận bổ sung này do những điều kiện thay đổi mà họ phải đối mặt. Trong suốt thế kỷ 20, giai cấp thống trị Hoa Kỳ đã có một mức độ thống trị chưa từng có trong nền kinh tế thế giới, điều dẫn đến sự ưa thích của họ đối với thị trường mở. Khi tất cả các dòng vốn toàn cầu chắc chắn là để làm giàu cho kho bạc của Hoa Kỳ, lý luận kinh tế này rất dễ hiểu. Tuy nhiên, ngày nay, sức nặng kinh tế của tư bản Trung Quốc làm thay đổi tính toán này.

Mặc dù Mỹ chắc chắn vẫn là lực lượng hùng mạnh nhất hành tinh, nhưng nước này không còn được đảm bảo là lực lượng mạnh nhất trong bất kỳ tình huống hay địa phương cụ thể nào. Điều này đã góp phần làm giảm mức độ phổ biến tương đối của “thương mại tự do” tư bản, có lợi cho sự trỗi dậy của các ý tưởng bảo hộ.

Cái gọi là “chủ nghĩa dân tộc kinh tế” sự kết hợp giữa chủ nghĩa bảo hộ với chủ nghĩa độc quyền. Thay vì bảo vệ các ngành công nghiệp non trẻ của Mỹ mục tiêu của nó là bảo vệ các tập đoàn khổng lồ có mối liên hệ rộng với nhà nước. Các động lực mà Lenin đã xác định hơn 100 năm trước - về sự hội nhập ngày càng sâu rộng hơn của nhà nước tư bản cùng với sự mở rộng của các tổ chức độc quyền và sự phân chia nền kinh tế thế giới giữa các tổ chức độc quyền của các quốc gia hùng mạnh - ngày nay càng rõ nét hơn bao giờ hết. Cuối cùng, chủ nghĩa bảo hộ hay “tự do thương mại” sẽ không giải quyết được cuộc khủng hoảng mà chủ nghĩa tư bản thế giới đang đối mặt - và giai cấp công nhân vẫn sẽ bị siết chặt theo cách nào đó.

Nhưng như Lenin cũng giải thích, công nhân Hoa Kỳ và Trung Quốc không có lợi ích chung với cả giai cấp tư bản Hoa Kỳ và Trung Quốc - bằng cách cùng nhau đánh bại chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa đế quốc một lần và mãi mãi họ có cả một thế giới để chiến thắng.