Εκλογές και μετεκλογικές συγκρούσεις στη Βενεζουέλα: γεγονότα και συμπεράσματα

Αυτή τη στιγμή [Δευτέρα 29 Ιουλίου] γίνονται διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα εν μέσω αστυνομικής καταστολής. Μερικές από αυτές τις διαδηλώσεις κατευθύνονται προς τους στρατώνες. Στη Santa Capilla, τρία τετράγωνα πιο κάτω από το προεδρικό μέγαρο Miraflores, οι διαδηλωτές συνάντησαν την εθνοφρουρά που τους σταμάτησε. Τότε έφτασαν ομάδες ένοπλων πολιτών και άρχισαν να πυροβολούν, κυρίως στον αέρα, για να διαλύσουν την εθνοφρουρά.

Κρίση και χάος μετά την ημέρα των εκλογών

Πώς φτάσαμε ως εδώ; Στις εκλογές της Κυριακής είχαμε την αναμέτρηση του Νικολάς Μαδούρο με τη Μαρία Κορίνα Ματσάδο (το όνομα του επίσημου υποψηφίου της αντιπολίτευσης δεν έχει σημασία. Η Ματσάδο ήταν η πραγματική υποψήφια στα παρασκήνια).

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η κυβέρνηση του Μαδούρο δεν έχει καμία σχέση με αυτή του Τσάβες. Αντίθετα, αντιπροσωπεύει ακριβώς το αντίθετο. Ο Τσάβες ηγήθηκε της Μπολιβαριανής Επανάστασης, η οποία προχώρησε σε απαλλοτριώσεις γης, σε εργατικό έλεγχο, σε εθνικοποιήσεις, στην αντιπαράθεση με τον ιμπεριαλισμό, στο άνοιγμα της συζήτησης για τον σοσιαλισμό κ.λπ.  Ο Μαδούρο έχει προεδρεύσει σε ένα καθεστώς που έχει αποκαταστήσει τα προνόμια της ολιγαρχίας, έχει επιστρέψει τη γη στους μεγάλους γαιοκτήμονες, έχει προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις, έχει καταργήσει τον εργατικό έλεγχο, έχει επιτεθεί στις συλλογικές συμβάσεις και έχει φυλακίσει αντιπολιτευόμενους εργάτες ακτιβιστές.

Αυτή είναι μια κυβέρνηση που χρησιμοποίησε επίσης βοναπαρτιστικές μεθόδους για να αντιμετωπίσει την αντιπολίτευση, όχι μόνο στα δεξιά της, αλλά και στα αριστερά της. Απέτρεψαν την εκλογική κάθοδο αριστερών κομμάτων όπως των Τουπαμάρος, του UPV, του PPT και του Κομμουνιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (PCV). Έφτασαν στο σημείο να εφεύρουν ένα ψεύτικο κόμμα που αποτελούταν από πληρωμένους πράκτορες για να επιχειρήσουν να κλέψουν το όνομα του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στη Μπαρίνας, όταν έχασαν τις εκλογές, τις ακύρωσαν, απέκλεισαν τους υποψηφίους της αντιπολίτευσης (συμπεριλαμβανομένου του υποψηφίου του PCV) και επανέλαβαν τις εκλογές… για να τις χάσουν τελικά ξανά.

Εν τω μεταξύ, η Μαρία Κορίνα Ματσάδο αντιπροσωπεύει την ολιγαρχική, ιμπεριαλιστική δεξιά πτέρυγα που τα τελευταία 26 χρόνια σχεδίαζε απόπειρες πραξικοπημάτων και τρομοκρατικών επιθέσεων. Έχουν κάνει εκκλήσεις για ξένη εισβολή, επευφημώντας τις ιμπεριαλιστικές κυρώσεις, ενθαρρύνοντας βίαιες ταραχές και εκφράζοντας ένα βαθύ μίσος εναντίον της εργατικής τάξης, των φτωχών ανθρώπων και των αγροτών που τόλμησαν να επαναστατήσουν.

Οι σύντροφοι της Lucha de Clases (Πάλη των Τάξεων), του τμήματος της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Διεθνούς (RCI) στη Βενεζουέλα, προειδοποίησαν ότι η εργατική τάξη δεν είχε υποψήφιο σε αυτές τις εκλογές. Ήταν μια επιλογή μεταξύ θανάτου με στραγγαλισμό και θανάτου με αποκεφαλισμό.

Δέκα χρόνια βαθιάς οικονομικής κρίσης που προέκυψε από το συνδυασμένο χάος μιας ημιτελούς επανάστασης, των ιμπεριαλιστικών κυρώσεων και της τρελής, ανεξέλεγκτης κοπής και κυκλοφορίας χρήματος (που οδήγησε σε υπερπληθωρισμό) και η σκληρή πολιτική λιτότητας που ακολούθησε, εξάντλησαν εντελώς τη βάση υποστήριξης στην κυβέρνηση Μαδούρο. Αυτή η βάση, την οποία ο Μαδούρο κληρονόμησε από τον Τσάβες, έχει εξαντληθεί σε τέτοιο βαθμό που πολλοί είδαν τις εκλογές σαν ευκαιρία να διώξουν την κυβέρνηση.

Αυτό φάνηκε με τις κινητοποιήσεις στα εκλογικά τμήματα που ξεκίνησε, με πρωτοφανή τρόπο, στις 10 το βράδυ του Σαββάτου. Η διεξαγωγή των εκλογών έγινε μόνο με μικρά επεισόδια, με ορισμένα εκλογικά τμήματα να ανοίγουν λίγες ώρες μετά την επίσημη ώρα έναρξης. Αλλά στο τέλος της ημέρας η κατάσταση άρχισε να αλλάζει. Οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης συνωστίστηκαν έξω από τα εκλογικά τμήματα για να περιμένουν την επίσημη καταμέτρηση, η οποία επρόκειτο να ανακοινωθεί δημόσια.

Καθώς ανακοινώνονταν τα αποτελέσματα από κάθε εκλογικό τμήμα, αναρτιούνταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες με τα αναλυτικά αποτελέσματα της καταμέτρησης. Όλα τους έδειχναν νικητή τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης. Πληροφορηθήκαμε για μία καταμέτρηση σε ένα εκλογικό κέντρο – αν και δεν την έχουμε δει – στην οποία ο Μαδούρο ήταν πρώτος.

Φυσικά, υπάρχουν περίπου 30.000 τέτοιες ανακοινώσεις σε όλη τη χώρα. Μερικές δεκάδες στα social media δεν καθορίζουν τα αποτελέσματα. Αλλά ήταν σημαντικό το στοιχείο ότι πολλά από αυτά τα αποτελέσματα αφορούσαν παραδοσιακά προπύργια του τσαβισμού. Για παράδειγμα, η επαναστατική συνοικία 23 de Enero στο Καράκας, συμπεριλαμβανομένου του εκλογικού κέντρου του Τσάβες, έβγαλε νικήτρια την αντιπολίτευση. Σημαντικό ήταν επίσης το γεγονός ότι κανένα εκλογικό κέντρο δεν δημοσίευσε ούτε ένα αποτέλεσμα όπου να δείχνει νικητή τον Μαδούρο.

Ακολούθησε η διακοπή της διαβίβασης των αποτελεσμάτων από τα εκλογικά τμήματα στο Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (CNE). Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα κυβερνοεπίθεσης από τη Βόρεια Μακεδονία (;!). Οι παρατηρητές των εκλογών της αντιπολίτευσης κατήγγειλαν το γεγονός ότι δεν τους επετράπη να εισέλθουν στην αίθουσα καταμέτρησης της CNE, αντίθετα με τους κανονισμούς.

Επιπρόσθετα ομάδες ένοπλων πολιτών πήγαν να εκφοβίσουν όσους περίμεναν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων σε κάθε εκλογικό τμήμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις πυροβόλησαν για να τους διαλύσουν. Στην Táchira ένας άνθρωπος σκοτώθηκε.

Τέλος, γύρω στις 23:00, το CNE ανακοίνωσε ένα αποτέλεσμα με διαθέσιμο το 80% της καταμέτρησης: Ο Μαδούρο 51% έναντι 44% για τον Εντμούντο Γκονζάλες (επίσημος υποψήφιος της αντιπολίτευσης) και 4,6% για τους υπόλοιπους υποψηφίους. Η συμμετοχή ήταν 59% . «Η τάση είναι μη αναστρέψιμη», σημείωσε το CNE.

Τα επίσημα στοιχεία, που δεν έχουν ακόμη αθροιστεί, δεν συνέπιπταν με τα αποτελέσματα που είχαν δημοσιευτεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, την επόμενη μέρα, το CNE ανακήρυξε νικητή τον Μαδούρο χωρίς ποτέ να δημοσιεύσει το πλήρες αποτέλεσμα με μετρημένο το 100% των ψήφων, πόσο μάλλον να δημοσιεύσει την κατανομή ανά πολιτεία, δήμο και εκλογικό τμήμα. Τα (μερικώς) επίσημα αποτελέσματα δεν μπορούν, επομένως, να συγκριθούν με τα αποτελέσματα των εκλογικών τμημάτων. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που πολλοί δεν πίστεψαν τα αποτελέσματα.

Προδοσία της Μπολιβαριανής Επανάστασης

Φυσικά, απορρίπτουμε τη χυδαία υποκρισία της Δεξιάς διεθνώς. Το Ισπανικό Λαϊκό Κόμμα, ο Μιλέι, ο Ντόναλντ Τραμπ, η Πρόεδρος του Περού (που οφείλει τη θέση της σε ένα πραξικόπημα!), ο απατεώνας Βισέντε Φοξ (πρώην Πρόεδρος του Μεξικό), ο Μπουκέλε (Πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ) και άλλοι γκροτέσκοι χαρακτήρες οδύρονται τώρα για την εκλογική νοθεία. Πρόκειται για άτομα που υποστήριξαν ανοιχτά τα πραξικοπήματα στη Βενεζουέλα ή συμμετείχαν άμεσα στην υλοποίηση τους, που επευφημούσαν τη σφαγή του λαού στην εξέγερση της Χιλής, που αναγνωρίζουν την πραξικοπηματική κυβέρνηση στο Περού, που υπερασπίζονται τα ιμπεριαλιστικά ταξικά συμφέροντά τους με όλα τα μέσα που διαθέτουν. Δεν έχουμε καμία σχέση με αυτούς. Είναι οι ταξικοί μας εχθροί και τους πολεμάμε ασταμάτητα. Δεν πρόκειται να σταματήσουμε να το κάνουμε τώρα.

Αλλά τίποτα από αυτά δεν εξηγεί γιατί οι εργατικές και φτωχές γειτονιές, τα barrios, κατέβηκαν σήμερα σε διαδηλώσεις. Αυτό εξηγείται κυρίως από εσωτερικούς λόγους. Η ευθύνη ανήκει στον Μαδούρο και στην ηγεσία του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας (PSUV) που πρόδωσαν την Μπολιβαριανή Επανάσταση.

Έχουμε φτάσει σε εκρηκτική και πολύ επικίνδυνη κατάσταση σήμερα [Δευτέρα 29 Ιουλίου]. Άνθρωποι από μερικές φτωχές γειτονιές βγήκαν αυθόρμητα στους δρόμους για να αντιπαλέψουν μια κυβέρνηση που δεν τους αντιπροσωπεύει πλέον, αλλά η μόνη πολιτική εναλλακτική είναι αυτή της Ματσάδο, της εκπροσώπου της δεξιάς πτέρυγας των πραξικοπημάτων, της ολιγαρχίας και των ιμπεριαλιστών. 

Είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι θα συμβεί. Αλλά σε όλα τα πιο πιθανά σενάρια, η εργατική τάξη και οι φτωχοί θα βγουν χαμένοι.

Χάνουν εάν η κυβέρνηση των αφεντικών του Μαδούρο παραμείνει στην εξουσία στη βάση της μαζικής καταστολής. Χάνουν αν πέσει και αντικατασταθεί από την Ματσάδο, την μαθήτρια του Τραμπ, του Μπολσονάρο και του Μιλέι.

Ο κίνδυνος βρίσκεται στο γεγονός ότι τμήματα των λαϊκών μαζών φαίνεται να έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε αυτήν. Κανείς δεν πρέπει να έχει αυταπάτες. Εάν η Ματσάδο έρθει στην εξουσία, θα εφαρμόσει ένα βάναυσο νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα-σοκ όπως αυτό του Μιλέι. Θα γκρεμίσει ό,τι έχει απομείνει από τις κατακτήσεις της επανάστασης, ιδιωτικοποιώντας τα πάντα, ξεπουλώντας βασικές βιομηχανίες για ψίχουλα, καταστρέφοντας κάθε ίχνος κοινοτικών εξουσιών υπό την απειλή των όπλων. Και όλα αυτά βέβαια θα τα επιβάλλει καταστέλλοντας κάθε προσπάθεια αντίστασης εκ μέρους του εργατικού κινήματος και των αγροτών.

Κάποιοι θα πουν «τα έχουμε ήδη αυτά με τον Μαδούρο». Όχι. Θα είναι πολύ χειρότερα. Αλλά ήταν ακριβώς το αστικό, γραφειοκρατικό Θερμιδώρ του Μαδούρο που οδήγησε άμεσα στην άνοδο της ανοιχτής αντίδρασης της Ματσάδο. Επιπλέον, αυτή τη στιγμή, ο Μαδούρο μπορεί να παραμείνει στην εξουσία μόνο στη βάση της ανοιχτής καταστολής και βασιζόμενος στον κρατικό μηχανισμό.

Κάποιοι θα αναρωτηθούν, «αλλά υπήρχε μια εναλλακτική πολιτική δύναμη που θα μπορούσε να διαδεχθεί το Μαδούρο, αντιμέτωπη με τις κυρώσεις και την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα»; Υπάρχει. Το έχουμε εξηγήσει επανειλημμένα τα τελευταία 10 χρόνια. Η εναλλακτική ήταν αυτή που επισήμανε ο ίδιος ο Τσάβες όταν σε ομιλία του κάλεσε «να καταστραφεί το αστικό κράτος» και να οικοδομήσουμε «μια σοσιαλιστική οικονομία». Αυτός ήταν πάντα ο ενστικτώδης στόχος της εργατικής τάξης και των φτωχών που κινητοποιήθηκαν: να ολοκληρωθεί η επανάσταση με την κατάργηση του καπιταλισμού.

Αυτό δεν θα είχε σταματήσει την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα ούτε θα είχε αποτρέψει τις απόπειρες πραξικοπήματος. Αλλά θα έβαζε τους εργαζόμενους στο τιμόνι, θα ενίσχυε το ηθικό τους και θα χρησίμευε ως παράδειγμα για την εργατική τάξη και τους αγρότες ολόκληρης της ηπείρου, θέτοντας στο τραπέζι την πραγματική δυνατότητα επέκτασης της σοσιαλιστικής επανάστασης πέρα ​​από τα σύνορα της Βενεζουέλας.

Σημαντικά λάθη του PCV

Το PCV αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς. Ήμασταν αλληλέγγυοι από την αρχή με τους συντρόφους του Κομμουνιστικού Κόμματος απέναντι στην αντιδημοκρατική επίθεση της κυβέρνησης εναντίον τους. Αλλά είναι επίσης καθήκον μας να επισημάνουμε αυτά που πιστεύουμε ότι αποτελούν σοβαρά λάθη και έγιναν από αυτούς τους συντρόφους.

Πρώτον αντιμετώπισαν τη APR (Λαϊκή Επαναστατική Εναλλακτική, η οποία δημιουργήθηκε το 2020) ως καθαρά εκλογικό μηχανισμό, αντί να τη χτίσουν, όπως συμφωνήθηκε, ως οργάνωση αγώνα. Η απόφαση για την έναρξη του ιδρυτικού της συνεδρίου δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Εδώ η ευθύνη δεν βαραίνει αποκλειστικά το PCV, αλλά τους αναλογεί ένα σημαντικό μερίδιο της ευθύνης καθώς ήταν η μεγαλύτερη από τις δυνάμεις μέσα στη APR.

Πιστεύουμε ότι, ακόμη πιο σημαντικό, ήταν το λάθος του PCV να υποστηρίξει έναν υποψήφιο των αφεντικών στις εκλογές, τον Ενρίκε Μάρκες του κόμματος Centrados. Υπερασπίστηκαν αυτό τον υποψήφιο, ο οποίος συμμετείχε σε απόπειρες πραξικοπήματος και υποστηρίζει «ένα ενιαίο μέτωπο για τον εκδημοκρατισμό» και την ανάγκη «να αποκατασταθούν οι θεσμοί και το Σύνταγμα». Τώρα απευθύνουν έκκληση για τη δημιουργία «χώρων ευρείας ενότητας για την ενίσχυση του αγώνα για την αποκατάσταση του Συντάγματος και του κράτους δικαίου στη Βενεζουέλα», που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως έκκληση για ενότητα δράσης με τη Ματσάδο!

Αυτά τα λάθη της Αριστεράς έχουν αφήσει την εργατική τάξη τελείως ορφανή από τη δική της ανεξάρτητη ηγεσία και στο έλεος των αστικών συμφερόντων.

Και τώρα τι; Ό,τι κι αν συμβεί, είναι κρίσιμο να εξηγήσουμε την ανάγκη για μια ανεξάρτητη οργάνωση της εργατικής τάξης. Όποιος και να είναι στην κυβέρνηση, πρέπει να υπερασπίσουμε τα συμφέροντα της τάξης μας. 

Επιπλέον, είναι απαραίτητο να γίνει μια σοβαρή αξιολόγηση της εμπειρίας της Μπολιβαριανής Επανάστασης, των επιτευγμάτων της, αλλά κυρίως των περιορισμών της. Όποιος κάνει μισή επανάσταση σκάβει τον λάκκο του. Πρέπει να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος ώστε να μην τα επαναλάβουμε.