Burmese

၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၈ ဆိုရင် မာ့(က်စ်)နဲ့အတူ သိပ္ပံနည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို ထူထောင်ခဲ့တဲ့ ဖရက်ဒရစ်(ခ်) အန်းဂယ်(စ်)ရဲ့ နှစ်(၂၀၀)ပြည့်မွေးနေ့ကို ရောက်ခဲ့ပြီ။ အန်းဂယ်စ်ဟာ သဘောတရား အရကော နိုင်ငံရေးအရပါ ကမ္ဘာ့အလုပ်သမား လူတန်းစားလွတ်မြောက်ရေးအတွက် အမြောက်အမြား အကျိုးပြုခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း သူ့ဘဝတလျှောက်လုံး နှိမ့်နှိမ့်ချချနဲ့သာ ရှင်သန် အလုပ်လုပ် သွားခဲ့တယ်။ မာ့က်စ်ကိုသာ အမြဲဦးစားပေးခဲ့သူ လည်း ဖြစ်တယ်။ မာ့က်စ်ကွယ်လွန်သွားချိန်မှာလည်း မာ့က်စ်ချန်ထားခဲ့တဲ့ အရင်းကျမ်း အတွဲ(၂) နဲ့ အတွဲ(၃) မူကြမ်းတွေကို ပြီးဆုံးသည်အထိ ပြုစုခဲ့ရတယ်။ တဖက်မှာလည်း သိပ္ပံနည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ အသိပညာ ဘ ဏ္ဍာတိုက်ကြီးကို ဖြည့်တင်းခဲ့ရပြန်တယ်။

လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၄၀၊ ၁၉၅၉ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၁ရက္ေန႔မွာ အေထြေထြသပိတ္ေၾက ာင့္ က်ဴးဘားလူ႔အဖြဲ႔ အစည္း တခုလံုး သြက္ခ်ာပါဒလိုက္ သြားၿပီး အာဏာရွင္ ဘတ္တစ္(စ္)တာကို တိုင္းျပည္ကေန ေမာင္းထုတ္ႏိုင္ ခဲ့တယ္။ ဖီဒယ္ကက္(စ္)ထရိ ုနဲ႔ အားနစ္(စ္)တို ေခ်ေဂြဗားရားတို ႔ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ “ဇူလိုင္ (၂၆) လႈပ္ရွားမႈ” ေျပာက္က်ား တပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ ရက္အနည္းငယ္အတြင ္း က်ဴးဘားၿမိဳ႕ေတာ ္ ဟဗားနားကို ၀င္စီးႏိုင္ခဲ့တ ယ္။ လူထုတရပ္လံုးက တခဲနက္ ေထာက္ခံႀကိဳဆိုခ ဲ့ၾကတယ္။ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ ေရး ေအာင္ပြဲဆင္ႏိုင ္ခဲ့တယ္။ ဒီတိုက္ပြဲရဲ႕ လုပ္ငန္း စဥ္က ဘာျဖစ္ခဲ့သလဲ။ ဒီေတာ္လွန္ေရးရဲ ႕ လူမႈအေျခခံက ဘာလဲ။ ဒီျပသနာေတြကို နားလည္ႏိုင္ဖို႔ အတိတ္ကို တခ်က္ျပန္ၾကည့္ရ ေအာင္။

(၃.၁.၂၀၂၀) ေသာၾကာေန႔မနက္ေစ ာေစာမွာ ထရမ့္အစိုးရက ဘဝင္ရူးရူးၿပီး အီရန္စစ္ဗိုလ္ခ် ဳပ္ Qassem Soleimani ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ ဘတ္ဒက္ဒ္ေလဆိပ္မ ွာ အီရတ္ အရံတပ္ေခါင္းေဆာ င္ Abu Mahdi al-Mohandes ကိုလည္း သတ္ခဲ့တယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသတြင္း ပိုၿပီး မၿငိမ္မသက္ျဖစ္သ ြားေအာင္ အေမရိ ကန္ နယ္ခ်ဲ႕သမားက ထပ္ၿဂိဳဟ္ေမႊလို က္ျပန္ၿပီ။

လက္ဘနန္မွာ ျပင္းထန္အားေကာင ္းလွတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးကို ျဖန္႔က်က္ထား တဲ့ လႈပ္ရွားမႈတခုျဖ စ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအေျခအ ေနတရပ္လံုးကို ကိုင္လႈပ္ေျပာင္ းလဲပစ္လိုက္တယ္။

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာသီဥတုသပိတ္လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ကမၻာနဲ႔အ၀ွမ္း ေတာ္လွန္ေရးဒီေရလိႈင္းေတြ တလွိမ့္ လွိမ့္တက္လာတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကတင္၊ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈရက္ေတြအတြင္း ႏိုင္ငံေပါင္း တရာေက်ာ္က သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူငယ္ေတြဟာ စာသင္ေက်ာင္းပရ၀ုဏ္ရဲ႕ အျပင္ကိုထြက္လာၾကၿပီး အနာဂတ္အတြက္ ေသာၾကာေန႔ တိုက္ပြဲေတြ (‘Fridays for Future’ protests) မွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္၊ ရာသီဥတု ကပ္ေဘးကို ဆန္႔ က်င္တိုက္ဖ်က္ဖို႔ရာ လုပ္စရာရွိတာေတြ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ၾကဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတယ္။

ကက္(ရွ္)မီးယားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မိုဒီအစိုးရရဲ႕ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြေၾကာင့္ (အာရွ)ေဒသတခုလံုး ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္သြားတယ္။ ၾသဂုတ္လ ၅ရက္ေန႔တုန္းက အျငင္းပြားေနတဲ့ ဂ်မ္မူ အိႏၵိယျပည္နယ္နဲ႔ ကက္(ရွ္) မီးယားျပည္နယ္တို႔ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ၾကာ အဆင့္ေနရာကို (အိႏၵိယ)သမၼတအမိန္႔တခုတည္းနဲ႔ ပယ္ဖ်က္ပစ္လုိက္ တယ္။ တည္ဆဲ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္ကိုလည္း ဘာဒီမိုကေရစီ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမွ က်င့္သံုးမေနပဲ ခ်က္ခ်င္းပယ္ဖ်က္ပစ္ခဲ့တယ္။